رنگرزی از مهم ترین پروسه ایجاد الیاف مایحتاج برای بافت فرش و گلیم میباشد.قالیشویی معتبر در مشهد ایفا این فعالیت در جمهوری اسلامی ایران، سوابقای بسیار زمانبر داشته و از قرنها قبل از تولد مسیح و در زمانه هخامنشیان، نمادهای متعددی از وجود این هنر در جمهوری اسلامی ایران به چشم می خورد. امروزه نیز با قبل قرنها، هنوز هم رنگرزی به صورت سنتی به قوت خویش باقیمانده میباشد و در ساخت و فرش و گلیمهای دستباف از الیاف طبیعی که به نحوه سنتی رنگآمیزی شدند، به کار گیری مینمایند. در حالتی که میخواهید درباره نکات جاری ساختن این عمل به شیوههای سنتی و صنعتی داده ها بیشتری داشته باشید، درپی این نوشته یار و همدم ما باشید.
رنگرزی سنتی
در قبلای خیرچندان بدور، رنگها از مواد طبیعی گرفته میشد. ولی امروزه به دلایل گوناگونی، مواد شیمیایی در رنگرزی سنتی نیز مکان خویش را گشوده کردند. شاید بتوان ثبات رنگ بیشتر، بها بهصرفهخیس، فرایند رنگآمیزی معمولیخیس و رنگ پس ندادن و در سود شستشوی فرش کیفیت عالی بیشتر را به عنوان مثال دلایل این استقبال دانست.
فرآیند رنگرزی سنتی چیست؟
به هر طرز در اعمال این شغل به طریق سنتی ابزارهای گوناگونی وجود دارااست. مثلا این ابزارها بایستی به پاتیل رنگ اشاره نمود. پاتیل رنگ، ظرفی بلندمرتبه میباشد که رنگ در آن درست شده و الیاف به طور ریسیده نشده و یا این که کلاف نخ در آن رنگآمیزی میگردند. این پاتیل می بایست از متاع ضد زنگ باشد؛ به همین استدلال معمولا از ظروف مسی برای جاری ساختن این فعالیت به کارگیری مینمایند.
تفصیل روند رنگآمیزی به شیوه سنتی زمان بر میباشد؛ ولی بهطور خلاصه می بایست بدانید که درین طرز همگی چیز بر عهده استادکار میباشد. اوست که با استعمال از مواد متعدد و فرمولهای جانور، رنگ متبوع را در پاتیل میسازد. مواد مختلفی به عنوان مثال نمکهای فلزی، مواد قلیایی و اسیدها، کلیه در تشکیل داد رنگ متبوع کاربرد دارا هستند. در غایت و بعداز رنگ دریافت کردن الیاف یا این که نخها، آن ها را در ظرفی دیگر که عملکردی مانند سانتریفیوژ دارااست، آبگیری کرده و آن گاه کم آب مینمایند.
در شیوه سنتی داشتن ابزارهایی برای اندازهگیری دمای گرمابه رنگ، سنجش وزن، پارویی برای هم زدن و ظروف شیشهای آزمایشگاه برای انتخاب مقدار مواد مایحتاج، به اجرا ظریفخیس فعالیت یاری مینمایند.
رنگرزی صنعتی
رنگرزی صنعتی از حیث فرایند و طرزهای ایفا شغل، مشابهت متعددی به نحوه سنتی داراست. همان در سیستم صنعتی، به عبارتی امور به امداد دستگاههای الکترونیکی و مکانیکی توسعه یافته و اما در بعدها تعالیخیس و بهشکل خودکار ایفا می شود.
در طریق صنعتی، پشم معمولا به طور ریسیده گردیده رنگ می گردد. در بالا نخها بایستی شستشو داده شوند تا هرگونه چربی و کثیفی روی آن ها منزه خواهد شد. وجود این آلودگیها روند رنگ تصاحب کردن پشم را مبتلا ایراد کرده و رنگ از ثبات کافی بهره مند نخواهد بود.
بعد نخها را به صورت وا رفته بدور دستگاهی به اسم بوئین میپیچند. بوئینها دارنده ترکهای ریزی می باشند که رنگ از آنان عبور کرده و به باطن نخهای بغرنج گردیده دورشان، نفوذ مینماید. به وارفته پیچیدن نخها، اصطلاحا شل و ولپیچی گفته میشود؛ و این عمل به وسیله دستگاهی به اسم اشلاپ فورس اجرا می شود.
در مرحله آجل بوئینهای وارفتهپیچی گردیده وارد محیط بوئین میگردند. این محیطها در اندازههای مختلفی ساخت و ساز گردیده که موجب ارتقاء یا این که کاهش گنجایش واحد رنگرزی شود.
در غایت پوئینها را وارد دیگ بخار مینمایند. دیگ بخار در طریق صنعتی، هم اندازه به عبارتی پاتیل رنگرزی در نحوه سنتی میباشد.
ادامه عمل به طور نرم افزارریزی گردیده ایفا می گردد. تانکهای مخصوصی آب با دمای مطلوب و رنگ به معیار اپلیکیشنریزی گردیده را وارد دیگ بخار مینمایند.